泰語知識大講堂：爲什麼要叫“美麗”的米飯

推薦人：來源: 閱讀: 1.22W 次大中小

不知道大家是不是也和小編有一樣的疑問，泰語裏爲什麼要叫米飯“ข้าวสวย”，爲什麼要叫“美麗的米飯”？其實這個詞背後還是有很多說法的，今天我們就打大家好好扒一扒這個詞背後的故事，一起看看吧！

กรอบแนวคิดรวบยอด (concept) ของคนวัฒนธรรมไท มักคิดเปรียบเพื่อจําแนกสิ่งที่ตรงกันข้าม เช่น สูง-ต่ำ, ดํา-ขาว, หน้า-หลัง, อ่อน-แข็ง, มืด-แจ้ง, ซ้าย-ขวา, ไพร่-เจ้า, ฟ้า-ดิน ดังนี้เป็นต้น
傣泰民族的思維方式經常會以相反的概念來對事物進行分類，例如高-低、黑-白、前-後、軟-硬、暗-明、左-右、平民-貴族、天-地等等。

วัฒนธรรมของชาวสยามรวมถึงหมู่กลุ่มของผู้คนในประเทศเพื่อนบ้านละแวกเอเชียอาคเนย์นี้ เป็นคนที่บริโภคข้าวโดยตรง คือนํามาหุง ต้ม นึ่ง ไม่นําไปทําเป็นโรตี หรือขนมปัง มีบ้างที่นําไปทําเป็นเส้นอย่างทําขนมจีนหรือทําเป็นเส้นหมี่อย่างวัฒนธรรมมอญหรือจีน แต่ก็ยังถือว่าเป็นคนบริโภคข้าว
包括泰國在內的其他東南亞國家的人們，都是採用直接的方式來食用大米，包括烹飪、煮、蒸等等，不會做成餅或者麪包等，有一些會拿來做成米粉，例如孟人和華人，但是仍然算作是直接食用。

คนตระกูลไทก็จําแนกข้าวออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือข้าวเหนียว กับข้าวเจ้า จ้าว (ซึ่งเคยกล่าวไว้ในศิลปวัฒนธรรมว่า เจ้า/จ้าว ในภาษาไทยใหญ่ยังเหลือค้างความหมายที่แปลว่า ร่วน หรือ ซุย)
傣泰民族將大米大致分成兩類，分別是糯米（ข้าวเหนียว）和普通大米（ข้าวเจ้า），在大泰人的語言文化中，เจ้า/จ้าว這個詞仍然有“鬆散的”意思，等於ร่วน或者ซุย。

แต่เพราะคําว่า เจ้า/จ้าว ซึ่งมีความหมายว่าร่วน หรือ ซุย นี้ ชาวไทยภาคกลางของประเทศไทยไม่ได้นําไปใช้ในปริบทอื่น นอกเสียจากผูกติดอยู่หลังคําว่า ข้าว เรียกว่าเป็น คําที่เกิดควงกันเสมอ จนถึงขั้นมีการตีความไปว่า ข้าวเจ้า เป็นข้าวของผู้นําหรือของกษัตริย์หรือบรรดาเจ้ากิน
เจ้า/จ้าว這個詞在“鬆散的”方面的意思，對於泰國中部人來說，除了和 ข้าว 這個詞連在一起用，並沒有被用在其他語境當中，所以 ข้าวเจ้า 這個詞就被理解成了國王或其他貴族食用的米飯。

เมื่อเจ้าตรงข้ามกับไพร่ ตามครรลองของภาษาในสังคมไทย จึงเกิดความเข้าใจไปอีกว่า ข้าวเหนียวก็พึงเป็นข้าวที่พวกไพร่กิน เรียกว่าเป็นการจับคู่เทียบความหมายที่ไม่แยแสปริบทวัฒนธรรม และความเป็นจริงทางธรรมชาติกันเลยทีเดียว
根據泰國人的社會語言習慣，貴族（เจ้า）和平民（ไพร่）的概念對應，因此就產生了這樣的理解，糯米（ข้าวเหนียว）應該是平民們食用的糧食，可以說是一種沒有建立在社會文化和自然真相上的理解。

หากดูตามแนวอรรถศาสตร์อันเป็นวิชาว่าด้วยเรื่องของความหมาย ถ้านําเอาความหมายของคําว่า (ข้าว)เจ้า ซึ่งแปลว่า ซุย หรือ ร่วน ไปเรียกเป็นชื่อ ข้าว ก็จะได้อีกชื่อหนึ่งว่า ข้าวซุย หรือ ข้าวร่วน ได้ แต่คําพูดของคนในสังคมไทยภาคกลางไม่พากันเรียกขานเช่นนี้ มีแต่เรียกข้าวเจ้ากันเรื่อยมา เมื่อคนส่วนใหญ่เรียกเช่นนี้ก็เกิดการรับรู้กันทั่วไป
如果從分析意義的語義學的角度來看，如果用 (ข้าว)เจ้า 稱呼糧食種類的話，就會得到 ข้าวซุย 或者 ข้าวร่วน 這樣的名字，但泰國中部的人不習慣這麼叫，一般都會叫 ข้าวเจ้า ，當大部分人都這麼稱呼的話，就被大衆接受了。

คําว่า ซุย มีความหมายคล้ายคํา ว่า ร่วน คือมีลักษณะไม่เกาะกันหนีบ เหนียว อย่างเช่นการพรวนดินให้ซุย เป็นต้น ซึ่งคํานี้สันนิษฐานว่าเป็นที่มา ของคําว่า สวย ในคําว่า ข้าวสวย และ คําว่า ซุย กับ สวย มีส่วนที่พ้องกันใน ทางสัทศาสตร์หลายประการ ดังนี้
ซุย 這個詞有“鬆散的”意思，表達一種不粘連的狀態，比如將土地犁鬆散等等，據推測，這個詞可能就是 ข้าวสวย 一詞中 สวย 的來源，因爲 ซุย 和 สวย 在語音上有很多相似之處。

ตัวอักษร ซ และ ส เป็นหน่วยเสียง (phoneme) เดียวกันคือ /s/ ซึ่ง อักษรตัว ซ เป็นอักษรต่ํา ส่วนตัว ส เป็นอักษรสูง คือมีลักษณะเสียงวรรณยุกต์จัตวาติดตรึงอยู่ประจําตัวเองเสมอ เมื่อไปประสมสระยาว หรือไปอยู่ในรูปคําเป็นก็จะแสดงค่าเป็นระดับวรรณยุกต์จัตวาอยู่ร่ำไป โดยไม่ต้องทําเครื่อง หมายจัตวามากํากับ เช่น สี สอย สวย สาง สิน เป็นต้น
ซ 和 ส 兩個字母都表示/s/這個音素，ซ 是低輔音，ส 是高輔音，本身就蘊含着第五聲調的發音，當和長輔音或者和其他音拼讀時就會發第五聲調，比如สี สอย สวย สาง สิน 這些詞。

ซุย และ สวย มีหน่วยเสียง พยัญชนะท้าย (ตัวสะกด) ด้วยหน่วยเสียงเดียวกัน คือ /y/ หรือเสียง /ย/ ซุย ประสมด้วยสระ อุ หรือ หน่วยเสียงสระ /u/ ส่วน สวย ประสมด้วยสระ อัวะ หรือ สระอัว แม้ว่าทั้ง 2 คำจะประสมด้วยสระที่ต่างกัน แต่สิ่งหนึ่งที่เป็นแก่นของฐานเสียงสระเดียวกันคือ หน่วยเสียงสระ /อุ/ อีกประการหนึ่งนั้น มีเสียงตัวสะกด /ย/ เหมือนกัน ทําให้ทั้ง 2 คํามีสภาพเป็น คําเป็น
ซุย 和 สวย 這兩個詞的尾音都是/y/這個音，ซุย 是搭配了/u/這個元音，สวย 是搭配了/ua/這個元音。儘管這兩個詞的元音不同，但是都包含了一個核心的元音/u/，並且這兩個詞都是泰語中的活音節。

เมื่อเขียน ซุย และ สวย ด้วย สัทอักษร จะได้รูปร่าง /suy/ และ /suay/ ตามลําดับ จะเห็นได้ว่า รูปคํา ซุย และ สวย เมื่อเขียนเป็นสัทอักษร หน่วยเสียงหลักๆ ยังคงเหมือนกัน สิ่งที่เพิ่มเข้ามาในคําว่า สวย คือหน่วยเสียงวรรณยุกต์จัตวา และมีหน่วยเสียงสระ อะ /a/ มาประสมกับหน่วยเสียง /u/ จึงกลายเป็นสระ อัวะ ไปในที่สุด
當把 ซุย 和 สวย 寫成音標之後，會看到/suy/ 和/suay/，這樣看來，這兩個詞的基本語音結構是相通的，สวย 這個詞增加了第五聲調，並且/a/和/u/這兩個元音複合，成了/ua/這個複合元音。

กล่าวมายาวๆ ด้วยหลักวิชาการนี้ สรุปเป็นคําพื้นบ้านทั่วไปเพียงต้องการบอกว่า สวย ที่เราเรียกกันว่า ข้าวสวย นั้น น่าจะเป็นคําที่กร่อนเสียง หรือ กลายเสียงจากคําว่า ซุย แทนที่จะเรียกว่า ข้าวซุย คนภาคกลางไม่เรียกเช่นนั้น เรากลับเรียกว่า ข้าวสวย
ข้าวสวย 其實就是一個某些地區的說法，總而言之，ข้าวสวย 中的 สวย 應該是 ซุย 這個詞發生語音變化的形式，只不過泰國中部人不習慣稱爲 ข้าวซุย，而稱爲 ข้าว สวย。

ในการนิยามความหมายเพื่อจัดทําพจนานุกรม เมื่อทําถึงคําว่า สวย จึงควรอธิบายหรือนิยามความหมายตามที่มีการใช้ทั่วๆ ไป อย่างมีการใช้ว่า บ้านสวย คนสวย ฟ้าสวย รถสวย ฯลฯ สวยตรงนี้มีความหมายคร่าวๆ ว่างามนั่นเอง แต่ถ้าจะอธิบายคําว่า สวย ที่ผนวกอยู่ท้ายคําว่า ข้าว เราคนไทยไม่ได้แปลว่า ข้าวงาม หรือ ข้าวสวยดี แต่เราหมายถึง ข้าวเจ้าที่หุงสุกแล้ว พร้อมกินได้
在爲字典詞彙劃定詞義的時候，สวย 這個詞的含義是“美麗的，漂亮的”，例如漂亮的房子、漂亮的人、漂亮的天空、漂亮的車等等，和 งาม 這個詞的含義大致一樣，但是當 สวย 和 ข้าว 組合在一起之後，是不能翻譯成“漂亮的大米”的，它的意思是烹飪煮熟可以吃的米飯。